Δομή

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών  είναι το Δευτεροβάθμιο Συνδικαλιστικό Σωματείο των Δημοσιογράφων της χώρας. Μέλη της είναι όλες οι Δημοσιογραφικές Ενώσεις της Ελλάδας, οι οποίες εκπροσωπούνται στο Διοικητικό και στο Γενικό Συμβούλιο, με αιρετούς εκπροσώπους.

1. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΑΘΗΝΩΝ (Ε.Σ.Η.Ε.Α)

Τον Ιανουάριο του 1915 ο Ιωάννη Κονδυλάκης και οι άλλοι μεγάλοι της λογοτεχνίας και της δημοσιογραφίας ίδρυσαν την Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (πρώτος τίτλος: “Ένωσις Συντακτών”).
Δεκέμβριος του 1914.
Οι δημοσιογράφοι εντελώς απροστάτευτοι, με αποδοχές πείνας, χωρίς προοπτική σύνταξης, χωρίς στοιχειώδη περίθαλψη και θύματα μιας σκληρής πραγματικότητας με απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, καλούνται να κηδέψουν ένα συνάδελφό τους που πέθανε πάμπτωχος σ’ ένα δωμάτιο φθηνού ξενοδοχείου στο Μοναστηράκι.
Μια ομάδα συντακτών κάλυψε τα έξοδα της κηδείας με έρανο.
Το μαχαίρι είχε φτάσει στο κόκαλο.
Οι συνθήκες για την εκδήλωση της «πρώτης αντίδρασης» -που έμελλε να αφήσει στον, οργανωμένο πλέον, δημοσιογραφικό κόσμο μια ηθική κληρονομιά που «χαράσσει» πορείες, «ανοίγει» δρόμους και «ορίζει» συμπεριφορές- είχαν ωριμάσει.
Τα μέλη αυτής της ομάδας, παλαιών και νέων δημοσιογράφων, συνήλθαν στην αίθουσα των «Φίλων του Λαού» και αποφάσισαν να ιδρύσουν επαγγελματική οργάνωση συντακτών, αλλά και Ταμείο Αλληλοβοηθείας.
19 Ιανουαρίου 1915.
Το Πρωτοδικείο αναγνώρισε και το Σωματείο και το Ταμείο.
Οι συνελεύσεις και οι συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου γίνονται σε μια γωνιά του καφενείου του Ζαχαράτου, σε κάποιο γραφείο εφημερίδας ή στα τυπογραφεία, μετά την ολονύκτια εξαντλητική εργασία, καθώς τότε δεν υπήρχαν ούτε ωράρια, ούτε αργίες. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι για την ίδρυση δημοσιογραφικού σωματείου είχαν προηγηθεί και άλλες προσπάθειες, στα τέλη του 19^ου αιώνα, το 1903 και το 1909, αλλά δεν τελεσφόρησαν.

Πρώτος Πρόεδρος της Ενώσεως Συντακτών εξελέγη ο Ιωάννης Κονδυλάκης, ο συγγραφέας του «Πατούχα», ο επί δεκαετίες χρονογράφος στις εφημερίδες της εποχής («Άστυ», «Σκριπ», «Εστία» και μονιμότερα στο «Εμπρός»).
Μέλη της Ενώσεως γίνονται οι: Κωστής Παλαμάς, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Παύλος Νιρβάνας, Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Σπύρος Μελάς, Γεώργιος Βλάχος, Νίκος Καρβούνης, Δημήτριος Λαμπράκης, Μπάμπης Άννινος, Διονύσιος Κόκκινος, Γεώργιος Βεντήρης, Τίμος Μωραϊτίνης, Γεράσιμος Λύχνος.
Και αργότερα οι: Δημήτριος Καμπούρογλου, Ρώμος Φιλύρας, Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Κορδάτος, Κώστας Ουράνης, Φώτος Πολίτης, Στρατής Μυριβήλης, Σωτήρης Σκίπης, Αιμίλιος Χουρμούζιος.

Μέχρι σήμερα, 11 μέλη της Ένωσης έχουν εκλεγεί μέλη της Ακαδημίας Αθηνών.

Στα χρόνια της Κατοχής (1941-1944), πολλά μέλη της ΕΣΗΕΑ υπέφεραν, πείνασαν και φυλακίστηκαν για τη συμμετοχή τους στην Εθνική Αντίσταση, όπου προσέφεραν ανεκτίμητες υπηρεσίες, κυρίως στην οργάνωση του μυστικού αντιστασιακού Τύπου. Για την προφορά της δημοσιογραφίας στον πόλεμο 1940-1941 και τα χρόνια της Κατοχής, το Μουσείο Τύπου της ΕΣΗΕΑ οργάνωσε μεγάλη έκθεση με χιλιάδες έντυπα και αναμνηστικά της εποχής, εφημερίδες, αφίσες, προκηρύξεις και έγγραφα.

Στην ιστορική της πορεία, που ξεπερνά πια τα εκατό χρόνια, η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών πρωτοστάτησε και οργάνωσε αγώνες για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες και τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των δημοσιογράφων. Συμμετείχε ενεργά και δημιουργικά στην πνευματική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου. Όλα αυτά σε μία διαδρομή γεμάτη αγκάθια, εθνικές περιπέτειες και συμφορές και μέσα από τις συμπληγάδες ανελεύθερων καθεστώτων, με διώξεις μελών της αλλά και της ίδιας της Ελευθεροτυπίας. Πολλοί δημοσιογράφοι διώχθηκαν, φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν για τις ιδέες τους, τους αγώνες για την πατρίδα και την Ελευθερία του Τύπου.

Κορυφαία στιγμή για τον Κλάδο είναι η μεγάλη απεργία των δημοσιογράφων το 1975 και η έκδοση της εφημερίδας της Ένωσης «Αδέσμευτη Γνώμη».
Η επιτυχία στις κινητοποιήσεις αυτές είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές κατακτήσεις που συνεχίζονται ακόμα και σήμερα για το δημοσιογραφικό κόσμο.

Η ΕΣΗΕΑ είναι μέλος της IFJ και της EFJ και αριθμεί σήμερα 5.906 μέλη.

Η σημερινή σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ έχει ως εξής:
Πρόεδρος Μαρία Αντωνιάδου,  Α’ Αντιπρόεδρος Αριάδνη (Άρια) Αγάτσα, Β’ Αντιπρόεδρος Γεώργιος Γαβαλάς, Γενικός Γραμματέας Σταύρος Καπάκος, Ταμίας Ευθύμιος (Μάκης) Διόγος, Ειδική Γραμματέας Ανδρομάχη (Μάχη) Νικολάρα, Μέλη: Γεώργιος Βότσκαρης, Αθηνά Ζύμαρη, Κωνσταντίνος Κορέλλης, Δημήτριος Τσαλαπάτης, Μαρία Ψαρά.

2. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ (ΕΣΗΕΜ-Θ)

Η Ένωση Συντακτών Μακεδονίας-Θράκης (ΕΣΗΕΜΘ), είναι ένα από τα παλαιότερα και με μεγάλη εθνική, κοινωνική και πολιτιστική προσφορά, σωματεία της χώρας.
Ήταν 26 Δεκεμβρίου του 1922 όταν 4 δημοσιογράφοι (Λούβαρης, Ρηγηνός, Οικονόμου, Θεοδωρίδης) ξεκίνησαν την προσπάθεια οργάνωσης του δημοσιογραφικού κόσμου σε σωματείο, η ιδρυτική συνέλευση έγινε ανήμερα των Θεοφανείων του 1923, οπότε εγκρίθηκε το πρώτο Καταστατικό και εξελέγη η πρώτη προσωρινή Διοίκηση της Ενώσεως Συντακτών Θεσσαλονίκης συναποτελούμενη από τους εξής 11 δημοσιογράφους: Πέτρο Λούβαρη, Θεόδωρο Ρηγηνό, Βασίλειο Οικονόμου, Νικόλαο Σήφακα, Κωνσταντίνο Τζωρτζίδη Ευάγγελο Θωμαΐδη, Γεώργιο Ισαΐα, Λουκιανό Εράμ και Σολομώντα Ματαράσσο.

Η Ένωση σταδιακά κάλυψε τους δημοσιογράφους των ημερήσιων εφημερίδων ολόκληρης της Μακεδονίας και της Θράκης.
Η πορεία της Ένωσης είναι συνυφασμένη με την ιστορία της χώρας, αλλά ιδιαίτερα με την ιστορία της Θεσσαλονίκης, καθώς τα μέλη της στάθηκαν όρθια σε μεγάλες και δύσκολες στιγμές του τόπου.
Τίτλος τιμής για την ΕΣΗΕΜ-Θ είναι το “Μυστικό Πρωτόκολλο Τιμής” που υπέγραψαν 22 μέλη της στα τέλη του 1941 και δεσμεύτηκαν να μην προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα έντυπα που εξέδιδαν οι κατακτητές.
Τρία μέλη της (Ζακ Βενούρα, Ελεέζερ Λαζάρ, Μέντες Ματαράσσο) βρήκαν τραγικό θάνατο στα χιτλερικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στα χρόνια που ακολούθησαν η Ένωση ανέπτυξε πλούσια δράση, όχι μόνο συνδικαλιστική αλλά και κοινωνική και πολιτιστική και πολλά μέλη της διακρίθηκαν στους χώρους της πολιτικής, της λογοτεχνίας και της επιστήμης.
Στις 24 Μαΐου του 2001, η ΕΣΗΕΜ-Θ έγινε μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, ενώ είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων. Έντονη δραστηριότητα επιδεικνύει η ΕΣΗΕΜ-Θ στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο ιδρυτικό συνέδριο της Βαλκανικής Συνομοσπονδίας Δημοσιογράφων που έγινε τον Οκτώβριο του 1993 στη συμπρωτεύουσα, επελέγη η Θεσσαλονίκη ως μόνιμη έδρα της Συνομοσπονδίας. Σε συνέδρια που ακολούθησαν ετέθησαν και συζητήθηκαν σε βάθος θέματα όπως “ο ρόλος των ΜΜΕ στην άμβλυνση των εθνικισμών”, “η επανάσταση στην πληροφορία, σύγχρονες εξελίξεις στα ΜΜΕ” και “οικολογία και ΜΜΕ”.

Η ΕΣΗΕΜ-Θ είναι μέλος της IFJ και της EFJ αριθμεί σήμερα 847 μέλη.

Η σημερινή σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΜ-Θ έχει ως εξής:
Πρόεδρος Νικόλαος Καρράς, Αντιπρόεδρος Φανή Σοβιτσλή, Γενικός Γραμματέας Βασίλειος Κοντογουλίδης, Ταμίας Βασίλειος Πεκλάρης, Έφορος Κτιρίου Ιωάννης Βοϊτσίδης, Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας Αναστάσιος Ρέτζιος, Μέλη: Ραλλιώ Λεπίδου, Μαρίνα Μεϊντάνη.

3. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΕΥΒΟΙΑΣ (ΕΣΗΕΘΣτΕΕ)

Η είδηση της ίδρυσης της πρώτης Ένωσης Συντακτών Βόλου το 1922 δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα “Εργατική”, πλην όμως δεν βρέθηκε στο βιβλίο των αναγνωρισμένων σωματείων του Πρωτοδικείου. Πιθανολογείται ότι το σωματείο αυτό δεν μακροημέρευσε.
Η δεύτερη Ένωση Βόλου ιδρύθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1927, αυτή τη φορά εγγεγραμμένη στο Πρωτοδικείο και με εγκεκριμένο Καταστατικό.
Η νέα, τρίτη στη σειρά Ένωση Συντακτών ιδρύθηκε το 1932 και τη διαδέχθηκε το 1939 η ευρύτερη Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Στερεάς Ελλάδος, Εύβοιας και Θεσσαλίας.
Τότε ήταν καιροί που ακόμα δεν υπήρχαν ούτε ωράρια εργασίας, ούτε Σαββατοκύριακα ούτε ετήσια άδεια και συλλογικές συμβάσεις. Χωρίς ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Το 1933, η Ένωση έθεσε ως στόχο την υπαγωγή στο Ταμείο Συντάξεως Συντακτών Αθηναϊκών Εφημερίδων. Το αίτημα της καθιέρωσης της Κυριακής ως αργίας για το προσωπικό των επαρχιακών εφημερίδων ικανοποιείται με νόμο το 1938. Τότε άρχισε να ισχύει και για τους συντάκτες των εφημερίδων του Βόλου η συλλογική σύμβαση περί υπαλλήλων.
Στις 8 Μαΐου του 1949 εγκρίνεται το νέο Καταστατικό του σωματείου, με έδρα τον Βόλο. Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, έγιναν άλλες 7 τροποποιήσεις του Καταστατικού (1951, 1957, 1964, 1973, 1979, 1986 και 1997).

Η ΕΣΗΕΘΣτΕ-Ε αριθμεί σήμερα 178 μέλη.

Η σημερινή σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΘΣτΕ-Ε έχει ως εξής:
Πρόεδρος: Γιώργος Τσιγκλιφύσης, Αντιπρόεδρος: Φώτιος Καραγιάννης, Γενικός Γραμματέας: Κωνσταντίνος Γκιάστας, Έφορος Γιώργος Πέτρου, Ταμίας Συμεών Μπαλλής, Μέλη: Ιωάννης Γιαννακόπουλος, Αλέξανδρος Ζαούτσος.

4. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΩΝ (ΕΣΗΕΠΗΝ)

Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν οι πρώτοι επαγγελματίες δημοσιογράφοι στις περιοχές που καλύπτει η Ένωσις Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων (ΕΣΗΕΠΗΝ) κι ας είχε εκδοθεί στην περιοχή η πρώτη ελληνική εφημερίδα , ο “Αχαϊκός Κήρυξ” από τον Ιούνιο του 1940.
Η πρώτη προσπάθεια συγκρότησης συνδικαλιστικού οργάνου έγινε τον Απρίλιο του 1896 από τον Διονύσιο Βασιλειάδη, διευθυντή της «Πελοποννήσου», αλλά ναυάγησε.
Το 1926 ιδρύθηκε η «Ένωσις Συντακτών Πατρών» με Πρόεδρο τον Σπύρο Κουμανιώτη, Γραμματέα τον Θέμη Σωτηρίου και Ταμία τον Χρήστο Λαμπρόπουλο.

Η ΕΣΗΕΠΗΝ ιδρύθηκε το 1939 με βάση το νόμο 1093 της μεταξικής δικτατορίας και με διορισμένο το πρώτο της Διοικητικό Συμβούλιο.
Το Νοέμβριο του 1945 συγκροτήθηκε σε σώμα το πρώτο αιρετό Συμβούλιο της Ένωσης, με Πρόεδρο τον Κώστα Καγκελάρη, Αντιπρόεδρο τον Δημήτρη Λάγαρη, Γενικό Γραμματέα τον Παναγιώτη Γιαννακόπουλο, Ταμία τον Βρασίδα Λευτάκη, και Σύμβουλο τον Ηλία Δημόπουλο.
Το δεκαετία του 1950, η ΕΣΗΕΠΗΝ άρχισε να αναπτύσσει αξιόλογη δράση σε όλους τους τομείς και παράλληλα να αυξάνει τους πόρους της, μέρος των οποίων κατέβαλλε για ενοίκια των γραφείων της αλλά και οικονομική ενίσχυση σε χειμαζόμενες οικογένειες.
Το 1957 στην Πάτρα, όταν Πρόεδρος ήταν ο Δημ. Λάγαρης, έγιναν τα εγκαίνια ενός μοναδικού στην Ελλάδα, Μουσείου Τύπου, μ’ ένα πλήθος από παλιές και σύγχρονες εφημερίδες, σπάνια βιβλία και μοναδικά έγγραφα. Πολύτιμο πρωτογενές υλικό, χρήσιμο για την ιστορική έρευνα.

Η ΕΣΗΕΠΗΝ αριθμεί σήμερα 296 μέλη.

Η σημερινή σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΠΗΝ έχει ως εξής:
Πρόεδρος Κυριάκος Κορτέσης, Αντιπρόεδρος Αντώνης Παπουτσάκης, Γενικός Γραμματέας Γιώργος Καρβουνιάρης, Ταμίας Κώστας Μπουλμπασάκος, Μέλος Γιώργος Κυρούσης.

5. ΕΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ-ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ (ΕΣΠΗΤ)

Η Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ) ιδρύθηκε το 1934 με με πρώτο Πρόεδρο τον Θεμιστολή Θεμιστοκλέους.
Τα πρώτα 15 χρόνια περίπου η Ένωση υπολειτουργεί, καθώς οι συντάκτες των λίγων περιοδικών της εποχής βρίσκουν συνδικαλιστική στέγη κυρίως στην ΕΣΗΕΑ. Οι δημοσιογράφοι του ημερήσιου Τύπου καλύπτουν σε συντριπτικό ποσοστό τις ανάγκες του χώρου σε αυτήν τη περίοδο.
Στη διάρκεια της Κατοχής, μέλη της τότε ΕΣΠΤ συμμετέχουν ενεργά στον Αντιστασιακό αγώνα κατά των κατακτητών.

Οι βάσεις για τη μετεξέλιξη του σωματείου στον σημερινό δυναμικό φορέα τίθενται ουσιαστικά τη δεκαετία του 1950. Η εμφάνιση πολλών περιοδικών και η αύξηση του αριθμού των συντακτών δίνει νέα δυναμική στον Κλάδο.
Δημοσιογράφοι με ιστορία, με συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση, με έντονη παρουσία και με δράση στον χώρο των γραμμάτων και του πολιτισμού «βλέπουν» την ανάγκη συνδικαλιστικής κάλυψης του Περιοδικού Τύπου και προχωρούν στην αναδιοργάνωση της Ένωσης και στη σύνταξη νέου Καταστατικού λειτουργίας της. Έτσι: το 1959 η τότε ΕΣΠΤ αποκτά νέο Καταστατικό, το 1991 εντάσσεται στη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (International Federation of Journalists), το 1994 συμμετέχει ως ιδρυτικό μέλος στην ΠΟΕΣΥ και το 2001 με τροποποίηση του Καταστατικού της επεκτείνεται σε Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου, η σημερινή ΕΣΠΗΤ.

Στόχοι της είναι η προαγωγή της δημοσιογραφίας, η εφαρμογή των κανόνων Δεοντολογίας και βεβαίως η συνδικαλιστική κάλυψη των συντακτών Περιοδικού Τύπου.
Ιδιαίτερα σημαντικές για τον Κλάδο είναι οι δραστηριότητες της Ένωσης τα τελευταία χρόνια, σε ασφαλιστικό, εργασιακό και συνδικαλιστικό επίπεδο, για τη διεκδίκηση και κατοχύρωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων αλλά και για την αναβάθμιση της ποιότητας του Περιοδικού Τύπου στην Ελλάδα.

Η ΕΣΠΗΤ είναι μέλος της IFJ και της EFJ και αριθμεί σήμερα 936 μέλη.

Η σημερινή σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΣΠΗΤ έχει ως εξής:
Πρόεδρος Θέμης Κ. Μπερεδήμας, Αντιπρόεδρος Φωφώ Πέπονα, Γενικός Γραμματέας Θανάσης Αλατάς, Ταμίας Νίνα Κασιμάτη, Μέλη: Καίτη Χόρτη, Μαρία Κωνσταντοπούλου, Ελένη Βερδέ.