Διημερίδα: Δημοσιογραφία χωρίς διακρίσεις
Νατάσα Μποζίνη
Μέλος Δ.Σ. ΠΟΕΣΥ (Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών) Επιτροπής Νέων Μέσων και Επιμόρφωσης της Ομοσπονδίας και μέλος Δ.Σ. Μορφωτικού Ιδρύματος ΕΣΗΕΜ-Θ.
Παρέμβαση στην Ενότητα:
Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «Δημοσιογραφία χωρίς διακρίσεις» Συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, του Media Diversity Institute [MDI] και της οργάνωσης «Article 19» που συντονίζουν την ευρωπαϊκή εκστρατεία.
Θέμα :” Τα εργαλεία και οι καλές πρακτικές που διαμορφώθηκαν από σεμινάρια και εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες της ΠΟΕΣΥ με κεντρικό σκεπτικό: ΄΄ Ενημέρωση για όλους΄΄
Αγαπητοί συνάδελφοι και συμμετέχοντες στις εργασίες αυτής της πολύ σημαντικής καμπάνιας του δημοσιογραφικού κόσμου, καλώς ήρθατε.
Σε αυτήν τη σύντομη παρέμβαση επέλεξα να σας παρουσιάσω σε… τίτλους μερικά από τα αποτελέσματα, τα συμπεράσματα, τα εργαλεία και τις καλές πρακτικές που προέκυψαν από σεμινάρια και εκδηλώσεις της Ελληνικής Ομοσπονδίας των Δημοσιογράφων και της Επιτροπής Νέων Μέσων και Επιμόρφωσης, στα οκτώ χρόνια της θητείας μου.
Πρόκειται για δραστηριότητες που παραφράζοντας- αυθαίρετα- την πλατφόρμα: «Σχεδιάζοντας για Όλους-Design For All” τους έδωσα τον γενικό τίτλο:
«Ενημέρωση για Όλους»
Αφορούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες πολιτών που συχνά “κακοποιούνται” από τα ΜΜΕ αλλά και για διαφορετικούς λόγους δεν έχουν πρόσβαση στην ενημέρωση.
Πρόκειται για:
1. Μετανάστες άλλων κρατών στην Ελλάδα και απόδημους Έλληνες (αδυναμία κατανόησης γραπτού ή πλούσιου σε λέξεις ελληνικού λόγου)
2. Αναγνώστες, ακροατές, θεατές της τρίτης ηλικίας ( Η εξασθένιση των αισθήσεων και η αδυναμία χρήσης της νέας τεχνολογίας του απομακρύνει από την ενημέρωση)
3. Πολίτες με Αναπηρίες και διαφορετική αισθητηριακή αντίληψη (Η πλέον αποκλεισμένη από την ενημέρωση και την εκπαίδευση, ομάδα πολιτών.)
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ:
Η δημοσιογραφική κοινότητα, καταρχήν να κατανοήσει τις επιπτώσεις της λανθασμένης προσέγγισης
Να αυτορυθμιστεί
Να δημιουργήσει και να χρησιμοποιεί καλές πρακτικές
Να αναπτύξει τρόπους και μέσα επικοινωνίας ώστε η ενημέρωση να γίνει προσβάσιμη στο σύνολο των πολιτών.
ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Οι δράσεις επικεντρώθηκαν στην επιμόρφωση όχι μόνο δημοσιογράφων αλλά και άλλων ειδικοτήτων που απασχολούνται στα ΜΜΕ ώστε να βρεθούν κώδικες επικοινωνίας στη συνεργασία που απαιτείται για την παραγωγή και δημοσίευση της πληροφορίας και της έρευνας, σε Κλασσικά και Νέα Μέσα Ενημέρωσης.
Ένα δεύτερο κοινό στοιχείο των δράσεων ήταν ο βιωματικός χαρακτήρας των εργαστηρίων. Ήταν παρόντες και συμμετείχαν-κατά περίπτωση- ως σύμβουλοι και σχολιαστές του αποτελέσματος: Μετανάστες, Πολίτες με Αναπηρία και συνάδελφοι με Αναπηρία, εκπρόσωποι φορέων.
Η ολοκλήρωση κάθε δράσης χρειάστηκε από 4 μήνες έως και 2 χρόνια
Η τελευταία φάση προέβλεπε εκδηλώσεις και παρουσιάσεις ανοιχτές σε κοινό.
Η διαδραστική σχέση στις ομάδες που προέκυψαν συνεχίζει να διαμορφώνεται και να αναπτύσσεται.
Θα αναφερθώ επιγραμματικά σε δύο διαφορετικού, θεματικού περιεχομένου, δράσεις.
ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ
Πέρσι καλοκαίρι στα γραφεία της ΠΟΕΣΥ ήρθε μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόσκληση από την Αναπτυξιακή του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης.
Αφορούσε στο Διακρατικό Πρόγραμμα «Dialogue» με θέμα «ΜΜΕ και ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ»
Ήταν χρηματοδοτούμενο απευθείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας.
Συμμετείχαν ως εταίροι δημοσιογράφοι από την Ισπανία την Ιταλία και την Ελλάδα.
Θέμα του : Η ευαισθητοποίηση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της δημοσιογραφικής κοινότητας σε θέματα μετανάστευσης καθώς και στην κατάρτιση εκπροσώπων μεταναστών σε τεχνικές διαπραγμάτευσης και επικοινωνίας με τα ΜΜΕ.
Όλα όσα συνέβησαν στην αίθουσα αλλά και στις ΄΄εξωσχολικές΄΄ συναντήσεις με την ομάδα, συνεντέλεσαν όχι μόνο να κάνω φίλους από διάφορες χώρες αλλά και να βρουν πρακτική εφαρμογή διάφοροι κανόνες που ενισχύουν την επικοινωνία ανάμεσα σε ανθρώπους με διαφορετικές κουλτούρες και γλώσσες.
Ελάχιστα μπορούν να μεταφερθούν στο χαρτί και στο δίκτυο για τον τρόπο που αυτό το εργαστήρι πέτυχε τον στόχο του:
Την ενσωμάτωση και την δημιουργία δεσμών ανάμεσα στην πηγή ενός θέματος-τον άνθρωπο που αφορά- και τον δημοσιογράφο που το καλύπτει.
Οι διακρίσεις είναι ένα διαχρονικό και διεθνές πρόβλημα
Θέλω να δούμε κάτι.
Ο Έρικ είναι ηθοποιός και κουράστηκε όπως λέει, να του αναθέτουν διαρκώς ρόλους κακοποιού, έμπορα ναρκωτικών και ότι άλλο νομίζουν οι παραγωγοί ότι ταιριάζει σε έναν μαύρο ηθοποιό.
Η Λίντσεη είναι μια πανύψηλη ηθοποιός που ήθελε δύο πράγματα:
Να ήταν κοντύτερη και επαγγελματίας παίκτης ηλεκτρονικών game
Συναντήθηκαν τυχαία και δημιούργησαν ΄΄σχολή΄΄ γράφοντας και παίζοντας σε σποτ και ταινίες μικρού μήκους με μηνύματα κατά της ξενοφοβίας του ρατσισμού και των στερεότυπων
Στη σειρά τους έχουν δώσει τον τίτλο: «Τώρα ξέρεις»
Να δούμε το ΒΙΝΤΕΟ:
http://youtu.be/SbQczqWxF7I (Τώρα ξέρεις)
Με παρόμοιο υλικό δουλέψαμε στον κύκλο των σεμιναρίων που ολοκληρώθηκαν μετά από έναν χρόνο.
Το σκεπτικό που ακολούθησα στους τέσσερις Κύκλους του εργαστηρίου ήταν:
Α΄ Κύκλος-Η παρουσίαση μιας έρευνας για την κάλυψη από τα ΜΜΕ, των θεμάτων για τους μετανάστες από το 1990 μέχρι σήμερα. Οι αλλαγές και οι τάσεις. (οπτικοακουστικά παραδείγματα και ασκήσεις:)
Β΄Κύκλος-Παρουσιάζονται οι προβληματισμοί των Ευρωπαϊκών ΜΜΕ και οι συμμετέχοντες στο εργαστήριο λαμβάνουν μια πρωτότυπη τηλεοπτική εκπομπή για να την διαμορφώσουν ως άσκηση.
(Δεν θα αφιερώσω χρόνο στην ίδια την ύλη που είναι αναρτημένη και στη διάθεσή σας, αλλά στο σκεπτικό και τη μεθοδολογία ιδιαίτερα του τρίτου κύκλου.)
Γ΄ Κύκλος- Χωρίς καμία εισήγηση και βοηθητικό υλικόή χρήση των εργαλείων επικοινωνίας μέσα στην αίθουσα, οι παρευρισκόμενοι μετανάστες κλήθηκαν να αυτοπαρουσιαστούν και οι συμμετέχοντες δημοσιογράφοι να βρουν τρόπο να ανταλλάξουν πληροφορίες και να καταγράψουν μαρτυρίες, με χρήση ελάχιστων λέξεων και συμβόλων κατανοητών σε όλους.
DIALOGUE: Να δούμε το VIDEO
(http://www.youtube.com/watch?v=5KKGcCnu4a0)
Δ΄ Κύκλος- Η μετανάστευση και η ξενοφοβία ως παγκόσμιο πρόβλημα.
Για αυτόν τον κύκλο όπου συμμετείχαν Ιταλοί και Ισπανοί συνάδελφοι επέλεξα μια σειρά από οπτικοακουστικά παραδείγματα για την σκιαγράφιση του προβλήματος.
Κάποια από αυτά αφορούσαν τα κοινά προβλήματα των τών κρατών-εταίρων του προγράμματος. (Dialogue) Η απλή σκέψη που “μοιράστηκε” ως άσκηση ήταν:
Στην Ελλάδα φτάνει ένας μετανάστης που ψάχνει τρόπο να περάσει στην Ιταλία και από εκεί στον τελικό του προορισμό την Ισπανία. Δεν αποκλείεται να η περιπετειά του να γίνει ΄΄θέμα΄΄ και στις τρεις χώρες και αυτό να το καλύψουν οι συνάδελφοι που βρίσκονται στην αίθουσα (πολλές οι συμπτώσεις αλλά όλα μπορούν να συμβούν)
Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΥΤΗ ΕΚΛΕΙΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ:
Η τεχνολογία το επιτρέπει οι παρευρισκόμενοι να δημιουργήσετε το δικό σας παρατηρητήριο που η δράση του ξεκινάει από αυτήν την συνάντηση
Ανταλλάξτε προφίλ και: ΣΥΝΔΕΘΕΙΤΕ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΣΤΕ Ο ΕΝΑΣ ΤΟΝ ΑΛΛΟΝ ΓΙΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΩΝ ΜΕ ΒΑΘΟΣ ΧΡΟΝΟΥ.
ΓΙΝΕΤΑΙ Ο ΕΝΑΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ
ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ Η ΓΛΩΣΣΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑ.
ΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΦΡΟΝΤΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ.
Η ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΠΛΕΟΝ ΣΥΝΟΡΑ.
(Όλη η ύλη που προαναφέρθηκε, οι μελέτες, οι έρευνες, με ένθεση των link για τα οπτικοακουστικά αλλά και τα εργαλεία είναι αναρτημένα http://natasabozini.blogspot.com/p/blog-page.html)
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Αγαπητοί συμμετέχοντες και τώρα κάτι δυσκολότερο, για μένα όμως πολύ σημαντικό καθώς είναι θέμα δημοκρατίας και όχι επαγγελματικής υποχρέωσης να φροντίζουν οι επαγγελματίες της ενημέρωσης, να διευκολύνουν το σύνολο των πολιτών, να έχει πρόσβαση στην πληροφορία.
Οι πολίτες με αναπηρία παρακολουθούν- συχνά-πολλές δικές μας ακρότητες, όταν καλύπτουμε θέματα για την αναπηρία.
Παράλληλα όμως ελάχιστα έχουμε ασχοληθεί ώστε να γνωρίζουμε τις παραδοσιακές αλλά και τις νέες δυνατότητες που μας δίνει η τεχνολογία που χρησιμοποιούμε όλοι, ώστε χωρίς επιπλέον κόπο ή μεγάλο κόστος να μπορούν να ενημερώνονται.
Σε αυτήν την κατεύθυνση θα σας πω ότι στα 8 χρόνια, της θητείας μου, με μεγάλη χαρά είδα να γίνονται αποδεκτές, ομόφωνα, από τις διοικήσεις του συμβουλίου της ΠΟΕΣΥ, οι –συχνά- τολμηρές και πιλοτικές προτάσεις, για σεμινάρια, εκδηλώσεις ανοιχτές στο κοινό και χρήση της τεχνολογίας, που στηρίζει την προσβασιμότητα.
Σε τίτλους, καθώς αύριο στην ενότητα των Νέων Τεχνολογιών θα υπάρξει χρόνος για εκτενή παρουσίαση της χρήσης των Νέων Μέσων στην αντιμετώπιση των Διακρίσεων, θα σας απαριθμήσω μια σειρά από συμβολικές δράσεις:
Το 2007 στο Πανελλαδικό Δημοσιογραφικό Συνέδριο οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν -τουλάχιστον- το σκεπτικό παρουσίασης μιας ομιλίας που περιλαμβάνει και οπτικοακουστικό υλικό και απευθύνεται σε πραγματικό χρόνο και σε πολίτες που μπορεί να βρίσκονται στην αίθουσα αλλά να έχουν προβλήματα όρασης και συνεπώς να χρειάζονται και πρόσθετες πληροφορίες.
Επίσης την επιμόρφωση που χρειάζεται να λάβουν οι συνάδελφοι που εργάζονται σε κανάλια που παρέχουν ενημέρωση και πρόγραμμα σε ΑΜΕΑ
Το 2009 συμμετέχοντας στην οργανωτική επιτροπή του 4ο Διεθνούς Συνεδρίου του υπουργείου τύπου με θέμα: «ΑΜΕΑ και ΜΜΕ στην ψηφιακή εποχή» εκτός από την παρέμβαση μας στις εργασίες του συνεδρίου (http://natasabozini.blogspot.com/p/blog-page_23.html) (Δημοσιογραφία Χωρίς διακρίσεις) προτείναμε και πραγματοποιήθηκε το πρώτο εργαστήρι, για εργαζομένους στα ΜΜΕ με θέμα τη γνωριμία με τις τεχνολογίες, που επιτρέπουν την προσβασιμότητα, στην ενημέρωση και στα ΑΜΕΑ αλλά και τη μεθοδολογία στη γραφή ή περιγραφή ειδήσεων, που απαιτείται.
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ Να δούμε το Βίντεο:
http://www.youtube.com/watch?v=2YAFxMEaXcc)
Για πρώτη φορά οι συμμετέχοντες είχαν συμβούλους Αμεα συναδέλφους τους και μη, που τους βοήθησαν να κάνουν εργασίες επάνω στους αναγνώστες οθόνης, την ακουστική περιγραφή, την γραφή θεμάτων που αναφέρονται στην αναπηρία αλλά και εξάσκηση πως θα μιλούν σε μια αίθουσα που γίνεται διερμηνεία στη νοηματική αλλά και ακουστική περιγραφή ταυτόχρονα.
https://www.poesy.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=679:2011-03-17-12-48-52&catid=34:activities&Itemid=45 (πρακτικά σεμιναρίου)
Το 2010 Πολλοί από όσους συμμετείχαμε στο σεμινάριο, στη συνέχεια συνεργαστήκαμε πιλοτικά, στην υλοποίηση ενός ηχητικού βιβλίου, σχεδιασμένου με κανόνες προσβασιμότητας.
Πραγματοποιήσαμε και τρεις ζωντανές παρουσιάσεις όπου για πρώτη φορά τα δελτία τύπου και το ενημερωτικό υλικό υπήρχαν σε ηχητική μορφή και σε γραφή Braille. Την εμπειρία αυτή την καταγράψαμε και την κοινοποιήσαμε σε όλους τους συμμετέχοντες στο σεμινάριο
http://natasabozini.blogspot.com/2011/05/blog-post_1178.html (Καταγραφή πρακτικής εφαρμογής)
Ταυτόχρονα η Ομοσπονδία πήρε την απόφαση και ανακατασκεύασε το Site της με όρους προσβασιμότητας στην πλοήγηση και με δυνατότητα πλήρους ανάπτυξης.
Το 2011 έχοντας πλέον συγκεντρώσει αρκετές ΄΄ καλές πρακτικές΄΄ κληθήκαμε από το Ευγενίδειο Ίδρυμα (Πλανητάριο) και οργανώσαμε μια εκδήλωση με θέμα
« Ενημέρωση και Εκπαίδευση προσβάσιμη στο σύνολο των πολιτών»
http://www.eugenfound.edu.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=1673&cnode=20 (Δελτίο τύπου της εκδήλωσης)
Η προσέλευση εντυπωσιακή. Ασφαλώς το ενημερωτικό υλικό σε όλες τις μορφές (ηχητική, Braille) και στην αίθουσα διερμηνέας της νοηματικής.
https://www.poesy.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=691:l-r&catid=34:activities&Itemid=45 (Όλες οι ομιλίες)
Εκεί για πρώτη φορά, ο Σύλλογος Τεχνολογικής Ανάπτυξης Τυφλών, ένας μη κερδοσκοπικός φορέας που κάθε έσοδο του το επιστρέφει στην έρευνα για την ανάπτυξη της τεχνολογίας υπέρ των πολιτών με αναπηρία και μη- και σταθερός μας σύμβουλος σε όλα τα παραπάνω- μας παρουσίασε ένα δείγμα της πλατφόρμας Calling Web όπου ο καθένας μας μπορεί με ένα αστικό τηλεφώνημα στο 210 8610100 να συνδέεται και να ακούει όσα site, blog, εφημερίδες και οτιδήποτε υπάρχει στο διαδίκτυο σε ηλεκτρονική μορφή και έχει ενταχθεί.
Σας δίνω μια μικρή γεύση:
Με ένα αστικό τηλεφώνημα ακούμε μια εφημερίδα (Ελευθεροτυπία)
Να ακούσουμε το ΒΙΝΤΕΟ:
http://www.youtube.com/user/studioamid#p/a/f/1/1xkj08E9C2c
Αγαπητοί συνάδελφοι μετά από όσα με ακούσατε να λέω, υποθέτω ότι είναι και για εσάς αυτονόητο, ότι η επόμενη πρόταση που άκουσαν οι συνάδελφοι στο συμβούλιο της Ομοσπονδίας ήταν:
Παρακαλώ να τολμήσουμε και να είμαστε από τους πρώτους φορείς που θα ΄΄υιοθετήσουμε΄΄ την υπηρεσία και θα μπορούν όλοι οι πολίτες δημοσιογράφοι και μη, που δεν χρησιμοποιούν υπολογιστή ή βρίσκονται σε κίνηση, να τηλεφωνούν και να ακούν όλα τα νέα μας.
Ειδικά για τους ηλικιωμένους συναδέλφους φαντάζεστε πόσο σημαντικό είναι να μην γίνεται διάκριση στην ενημέρωσή τους….
Τολμηρά και ομόφωνα και εγκρίθηκε, μόλις πριν από 20 ημέρες. Μάλιστα ο ΣΤΑΤ μας προσέφερε την υπηρεσία και την κατασκευή χωρίς καμία συνδρομή και οικονομική υποχρέωση.
Σήμερα οι τεχνικοί θα ξενυχτήσουν και πάλι ώστε αύριο, στην ενότητα για τις Νέες Τεχνολογίες, που η δική μου ομιλία θα αφορά τη χρήση τους κατά των διακρίσεων, να μου δώσουν τη δυνατότητα να σας παρουσιάσω για πρώτη φορά και συμβολικά σε αυτήν την διημερίδα, τη νέα μας ολοκαίνουργια υπηρεσία κατά των διακρίσεων στην ενημέρωση.
Επιτρέψτε μου να νιώθω λίγο περήφανη, καθώς με αυτήν τη δράση ολοκληρώνω τη δεύτερη θητεία μου στην Ομοσπονδία που λήγει σε λίγες ημέρες. Δεν τόλμησα να σκεφτώ να συνεχίσω.
Σοβαροί λόγοι μου περιορίζουν τον ελεύθερο χρόνο για τον επόμενο χρόνο.
Όλα όσα ανέφερα, για να υλοποιηθούν απαίτησαν πολλούς μήνες δουλειάς που ελπίζω να συνεχίσουν οι συνάδελφοι που θα με αντικαταστήσουν.
Σας ευχαριστώ θερμά.
