Τοποθέτηση του προέδρου της ΠΟΕΣΥ, στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για το νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα

Το νομοσχέδιο, που συζητάται ενώπιον της Επιτροπής αποτελεί την απάντηση σε ένα μακροχρόνιο αίτημα των δημοσιογραφικών Ενώσεων και της ΠΟΕΣΥ, αναφορικά με την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των μελών τους. Πρόκειται κατά την εκτίμηση μας, για μία σοβαρή προσπάθεια, που επιδιώκει να βάλει τάξη σε ένα δύσκολο περιβάλλον, λαμβάνοντας υπόψη, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, μεταξύ των εργαζόμενων δημοσιογράφων και των εκδοτών υφίσταται σημαντική ανισορροπία δυνάμεων.

Δεν πρέπει κανείς να ξεχνά, ότι τα χρόνια της οικονομικής κρίσεως, έχουν επιφέρει πολλαπλά πλήγματα στον δημοσιογραφικό κλάδο, δυσχεραίνοντας σημαντικά τόσο την απασχόληση των δημοσιογράφων όσο και τις συνθήκες παροχής της εργασίας τους. Η απουσία Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, η μείωση της απασχόλησης, η εισαγωγή και καθιέρωση ελαστικών μορφών εργασίας (μπλοκάκια) σε συνδυασμό με την ομολογουμένως δύσκολη οικονομική συγκυρία, έχουν αποστερήσει από δεκάδες συναδέλφους την δυνατότητα να διαπραγματευτούν με τους εργοδότες τους και να διασφαλίσουν ικανοποιητικούς όρους εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι λίγοι οι συνάδελφοι, που εξ ανάγκης έχουν αποδεχτεί την εκχώρηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, που παρέχει ο νόμος.

Στο σημείο αυτό, το νομοσχέδιο έρχεται να δώσει μία διπλά ικανοποιητική κατά την άποψη μας απάντηση: αφενός προβλέπεται εκ του νόμου πλέον ποσοστό επί των ετήσιων εσόδων, που αποκομίζουν οι εκδότες τύπου για την χρήση των εκδόσεων τύπου από παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας και αφετέρου το ποσοστό αυτό αυξάνεται όταν οι εκδότες επιλέγουν να απασχολούν δημοσιογράφους με ελαστικές μορφές απασχόλησης, δίνοντας και με τον τρόπο αυτό ένα σημαντικό κίνητρο για την επέκταση των συμβάσεων εργασίας έναντι άλλων ελαστικών μορφών απασχόλησης.

Εξίσου ικανοποιητική είναι η πρόβλεψη, ότι το δικαίωμα των δημιουργών είναι ανεκχώρητο και αντίθετοι συμβατικοί όροι είναι ανίσχυροι, καθώς όπως προανέφερα δεκάδες συνάδελφοι έχουν μέχρι σήμερα υποχρεωθεί να απεμπολήσουν τα πνευματικά τους δικαιώματα με αντάλλαγμα την διατήρηση των θέσεων εργασίας τους. Ως δε μία γενική παρατήρηση, θα πρέπει να τονιστεί, ότι αίτημα των Ενώσεων και της ΠΟΕΣΥ είναι να συμπεριληφθεί στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, η πρόβλεψη, ότι είσπραξη των αμοιβών των δημιουργών γίνεται υποχρεωτικά από οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης, αφού με τον τρόπο αυτό κατά την άποψη μας, διασφαλίζεται ακόμα περισσότερο η προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων.

Μείζον βέβαια, παραμένει το ζήτημα της διασφάλισης της καταβολής της αμοιβής των εκδοτών από τους παρόχους υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, που και για το ζήτημα αυτό προβλέπει το νομοσχέδιο στο άρ. 18 αυτού, αν και η περιγραφόμενη στο εν λόγω άρθρο διαδικασία θα έπρεπε κατά την άποψη μας να εξοπλιστεί με πρόβλεψη περί αποκλειστικών προθεσμιών για την έκδοση των σχετικών κανονισμών και την διαδικασία για την έναρξη και την πρόοδο της διαπραγμάτευσης μεταξύ των μερών, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν κωλυσιεργίες εκ μέρους των παρόχων. Βέλτιστο θα ήταν κατά την άποψη μας, εάν τα κριτήρια, βάσει των οποίων υπολογίζεται το ύψος των αμοιβών ορίζονταν ευθέως εκ του νόμου και αναθεωρούνταν με Υπουργική Απόφαση.

Γνωρίζουμε καλώς, ότι θα χρειαστεί χρόνος και μεγάλη προσπάθεια, ώστε να μπει οριστικά τάξη σε ένα τόσο δύσκολο πεδίο, όπως είναι τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιογράφων. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο, πιστεύουμε, ότι παρέχει στην ΠΟΕΣΥ, στις Ενώσεις και στους ίδιους τους δημοσιογράφους χρήσιμα εργαλεία, που θα μας επιτρέψουν να διασφαλίσουμε τα δικαιώματα των μελών μας και να τα θωρακίσουμε θεσμικά.

Ήδη οι Ενώσεις μας έχουν προχωρήσει στην δημιουργία του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης «Ξενοφώντας», ο οποίος αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων και στην διασφάλιση της καταβολής της αμοιβής τους. Προσδοκούμε στην συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία για την υλοποίηση οποιασδήποτε περαιτέρω παρέμβασης χρειαστεί, προκειμένου το νομοσχέδιο να εφαρμοστεί αποτελεσματικά και να δώσει πραγματικά καρπούς σε έναν κλάδο, που έχει τόσο χτυπηθεί από την οικονομική κρίση.